Symbole czterech ewangelistów
Wyświetleń:39713
Na sklepieniu ostatniego przęsła nawy południowej nowomiejskiej Bazyliki p.w. św. Tomasza Apostoła umieszczone są symbole czterech ewangelistów: św. Łukasz – byk, św. Jan – orzeł, św. Marek - lew, św. Mateusz – anioł. Ich powstanie datuje się na 1450 rok...
Czytaj więcejDawny kościół ewangelicki ob. Kinoteatr Harmonia
Wyświetleń:15495
Zanim pośrodku nowomiejskiego rynku stanął kościół, jego miejsce zajmował ratusz. Działo się tak, jak tradycja miast nakazywała - rajcy urzędowali niezmiennie w budynku na głównym placu miasta od XIV w. do 1806 r. Wówczas ratusz spłonął i został wyburzony, a...
Czytaj więcejHistoria herbu Nowego Miasta Lubawskiego
Wyświetleń:14938
Herb, poważany wiekami swojego istnienia, opowiada o dziejach miasta wszystkim, którzy potrafią go zrozumieć. Marian Gumowski Dzieje Nowego Miasta mają ścisły związek z ekspansją Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie czyli Zakonu Krzyżackiego. W 1226 roku na zaproszenie Konrada Mazowieckiego przybyli...
Czytaj więcejFigura Matki Boskiej Łąkowskiej z Dzieciątkiem
Wyświetleń:14430
Najcenniejszym obiektem w kościele farnym p.w. św. Tomasza jest figura Matki Boskiej Łąkowskiej z Dzieciątkiem. Według tradycji pochodzi z 1402 roku i należy do kręgu „Pięknych Madonn”. W 1882 roku figurę przeniesiono ze spalonego klasztoru franciszkanów-reformatów w pobliskich Łąkach Bratiańskich...
Czytaj więcejHistoria parku miejskiego w Nowym Mieście Lubawskim
Wyświetleń:13476
Historia parku miejskiego w Nowym Mieście Lubawskim Park nowomiejski został założony w roku 1894 przez ówczesne władze zaborcze. Niestety jedyne informacje, zresztą bardzo skromne, znajdujemy we wspomnieniach ks. Józefa Dembińskiego. Wiemy zatem, iż za gimnazjum była niezarośnięta, wysoka, bardzo stroma góra...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Kościelnej 1
Wyświetleń:13055
Kierujemy się w stronę gotyckiego kościoła, gdzie przy ulicy Kościelnej 1 znajduje się kamienica, której powstanie datuje się na 1897 rok. Dopiero w II poł. XX wieku zaczęto budować nowe domy mieszkalne poza terenem dawnych fortyfikacji miejskich, co zmusiło władze...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy 19-go Stycznia 5
Wyświetleń:12804
Tuż za budynkiem Urzędu Miejskiego kierujemy się na ulicę 19-go Stycznia gdzie pod numerem 5 znajduje się kamieniczka, która powstała w okresie ok. 1335 r. a może później. Ulica powstała w okresie wytyczania miasta i zabudowywana była do końca XV wieku, a kamienica nr...
Czytaj więcejKlasztor w Łąkach Bratiańskich
Wyświetleń:12595
Klasztor w Łąkach Bratiańskich, nazywany kiedyś „Pruską Częstochową”, nie zachował się do dnia dzisiejszego. W krajobrazie trwają jedynie relikty bramy głównej oraz fragmenty murów zewnętrznych kompleksu. Nadal jednak miejsce to pełni funkcje religijne, znajduje się bowiem na tzw. szlaku sanktuaryjnym...
Czytaj więcejBaszta Brodnicka
Wyświetleń:12310
Baszta bramna Brodnicka zwana również Kurzętnicką, która flankowała dawniej przejazd wybudowana została w stylu gotyckim i pokryta dachem czterospadowym. W XIX wieku wewnątrz baszty znajdowało się archiwum miejskie, a od 1959 roku ulokowano w niej Muzeum Ziemi Lubawskiej. Instytucja kulturalna została...
Czytaj więcejSkarb cekinów weneckich
Wyświetleń:12278
W 1996 roku w Nowym Mieście Lubawskim, na terenie oficyny jednej z kamienic w rynku, robotnicy budowlani odkryli na głębokości ok. 1 metra pojemnik ze złotymi monetami. Były to weneckie dukaty (cekiny) z XIII i XIV wieku. Skarb monet jest...
Czytaj więcejZałożenie urbanistyczne Nowego Miasta Lubawskiego
Wyświetleń:12257
Udokumentowana historia Nowego Miasta Lubawskiego sięga roku 1325, kiedy komtur Ziemi Chełmińskiej Otto von Luterbergzałożył nad rzeką Drwęcą miasto nazwane Novum Forum(Nowy Targ). Stało się ono ważnym ośrodkiem administracyjno-gospodarczym Państwa Zakonnego, o czym świadczą zachowane do dziś zabytki budowlane. Nowe...
Czytaj więcejMury miejskie
Wyświetleń:12237
Przy bazylice znajdziemy również pozostałości murów miejskich, które zaczęto wznosić równocześnie z miastem, czyli od lat 30. XIV wieku. Sam zamek krzyżacki znajdował się między murami a zakolem rzeki Drwęca. Po przeniesie siedziby wójta do Bratiana zamek służył jako młyn...
Czytaj więcejSzkoła elementarna ob. szkoła podstawowa
Wyświetleń:12164
Szkoła została zbudowana w latach 1897–1898 kosztem 41.000 marek. Przeniesiono do niej wtedy dwie szkoły elementarne: katolicką i ewangelicką. 3 października 1937 roku odbyło się uroczyste poświęcenie rozbudowanego gmachu szkolnego, utrzymanego w manierze pseudomodernistycznej. Kolejne przebudowy miały miejsce w latach...
Czytaj więcejDworzec kolejowy Południe
Wyświetleń:12149
Dnia 18 sierpnia 1909 roku utworzono spółkę z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim, która postawiła sobie za cel wybudowanie kolei na trasie Zajączkowo - Nowe Miasto Lubawskie. Ostatecznie w dniu 2 grudnia 1910 roku linia kolejowa o długości około 12...
Czytaj więcejPrzychodnia Zdrowia przy ul. Grunwaldzkiej
Wyświetleń:11955
Budynek przy ul. Grunwaldzkiej 4 powstał w XIX wieku. Do 1864 roku był własnością Johanna i Franciszki Paniewiczów. Potem właścicielem domu został murarz Wilhelm Schubring (1864-1913), zaś od 1913 roku w posiadanie budynku wszedł Artur Schubring, który wraz z małżonką...
Czytaj więcejCmentarz parafialny przy ul. Grunwaldzkiej
Wyświetleń:11950
Obszar nowomiejskiego cmentarza parafialnego wytyczono w roku 1850. Zarządzająca cmentarzem katolicka gmina kościelna w roku 1921 stworzyła statut cmentarny, opierający się na 136 paragrafach. W 1938 roku, w związku z regulacją przebiegu ówczesnej ulicy Łąkowskiej (obecnie ul. Grunwaldzka), cofnięto mur...
Czytaj więcejKościół św. Tomasza - Kolegiata i Bazylika Mniejsza
Wyświetleń:11917
Nowomiejska XIV-wieczna świątynia posiada największy w Polsce zespół malowideł ściennych. Powstawały one w średniowieczu i w latach 1600-1650, fundatorem tych późniejszych był wojewoda chełmiński Paweł Działyński. Malowidła pokrywają ściany prezbiterium, jak też nawy głównej. Przedstawiają różnorodne obrazy o treści moralizatorskiej...
Czytaj więcejKamienica przy ul. Rynek
Wyświetleń:11814
Okazała kamienica przy ul. Rynek 2 wielokrotnie zmieniała swojego właściciela. W latach 1816-1819 budynek był w posiadaniu Gottlieba Kellera. Kolejnymi właścicielami byli: Johann i Anna Wiehert (1819-1836), Johann Rohde (1836-1844), aptekarz Carl Freytag i Ludwika Freytag (1844-1845), Gottfried i Fryderyka...
Czytaj więcejPłyta nagrobna rycerza zakonu krzyżackiego Kunona von Lieben…
Wyświetleń:11747
Jedna z nielicznych w Polsce średniowiecznych mosiężnych płyt nagrobnych przedstawia rycerza Zakonu Krzyżackiego, Kunona von Liebensteina, w pełnym uzbrojeniu. Od 13 grudnia 1387 roku był wójtem na zamku w Bratianie, zmarł w 1392 roku i pochowany został w nowomiejskiej bazylice...
Czytaj więcejChór i organy z początku XVII wieku
Wyświetleń:11725
Na początku nawy głównej nowomiejskiej Bazyliki p.w. św. Tomasza Apostoła znajduje się późnorenesansowy chór i organy z początku XVII wieku, ufundowane między innymi przez Pawła Działyńskiego. Centralnie umieszczona jest na nim figura św. Michała Archanioła ciskającego gromy oraz portrety czterech...
Czytaj więcejBudynek Urzędu Miejskiego
Wyświetleń:11550
Na trzech parcelach przy południowej pierzei rynku (parcele 44-46) w latach 1776–1777 pobudowano nowy ratusz. W latach 1832-1840 właścicielami tego okazałego budynku byli Ewa i Józef Chrapkiewiczowie, później landrat Hans Otto Beneckendorf (1840-1847), powiatowy chirurg Joann Heinrich Lompe (1847-1850), aptekarz...
Czytaj więcejLegenda o objawieniach Matki Boskiej w Łąkach
Wyświetleń:11368
„Wieki trwająca legenda głosi, że dzieci, pasące bydło na łąkach bratjańskich, nagle bardzo się przelękły, bo piękny jakiś obraz ukazał się im na Drwęcy. Cały opływał w aureoli niebiańskiej jasności i poruszał się jak żywy. Dzieci wnet opuściło przerażenie, a...
Czytaj więcejBaszta Lubawska
Wyświetleń:11248
Baszta Lubawska jest jedną z dwóch zachowanych gotyckich baszt bramnych w mieście. Najważniejszym elementem systemu obronnego miasta była właśnie Baszta Lubawska. Pierwotnie miała ona bliźniaczą basztę, pomiędzy nimi była podwójna brama wjazdowa. Basztę południową niestety rozebrano. Na ścianie południowej Baszty...
Czytaj więcejNowomiejski belweder
Wyświetleń:11247
Godny uwagi jest budynek przy ul. Jagiellońskiej 9, zbudowany w stylu eklektycznym, łączącym w sobie elementy form klasycznych. Dwupiętrowy dom wzniesiono na początku XX wieku, jego cechą charakterystyczną są flankujące bryłę wysunięte ryzality. W latach 1900-1919 właścicielem budynku był Wilhelm...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 9
Wyświetleń:11190
Następnie kierujemy się na sąsiednią ulicę Kazimierza Wielkiego, gdzie pod numerem 9 znajduje się okazała kamienica z początku XX wieku. Bryła budynku znajduje się na rzucie litery L, widoczne są trzy kondygnacje wraz ze ścianka kolankowa od podwórza i z trójkątną facjatką w osi fasady...
Czytaj więcejBramy "tryumfalne"
Wyświetleń:10995
W nowomiejskiej Bazylice p.w. św. Tomasza Apostołą między nawą główna a prezbiterium umieszczony jest łuk tęczowy. Od czasów średniowiecznych na belkach łuków znajdowały się zawsze grupy „Ukrzyżowania” - nowomiejski również przedstawia wyniesiony krucyfiks i obejmującą go św. Marię Magdalenę. Po...
Czytaj więcejDiabelskie oblicza w sklepieniu
Wyświetleń:10989
W kruchcie Bazyliki p.w. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim znajdują się niecodzienne elementy architektoniczne - wsporniki łuków sklepienia mają kształt ludzkich główek, które wykrzywione w diabelskich grymasach stanowiły wyraźny znak dla sił nieczystych, że tu zaczyna się strefa...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 2
Wyświetleń:10983
Pod numerem 2 przy ulicy Kazimierza Wielkiego usytuowana jest kamienica z 1899 roku. Budynek został założony na rzucie wydłużonego prostokąta. Jest to budynek dwukondygnacyjny ze ścianką kolankową i trójkondygnacyjnymi pseudoryzalitami bocznymi zwieńczone trójkątnymi szczytami. Elewacja podzielona gzymsami na trzy poziomy, a przyziemie dodatkowo oddzielone od...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Daszyńskiego 6
Wyświetleń:10961
Z ulicy Kazimierza Wielkiego kierujemy się w pobliską ulicę Wąską a następnie skręcamy w lewo na ulicę Daszyńskiego 6, gdzie przy skrzyżowaniu z ulicą 3-go Maja, dochodzimy do niewielkiejkamieniczki, która powstała ok. 1335-XV wieku. Obecnie silnie przebudowana i zniszczona, ale dość...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Kościelnej 2
Wyświetleń:10897
Na przeciwko nowomiejskiej Bazyliki znajduje się kamienica, która wybudowana została w roku 1897 rok. Pierwotnie pełniła funkcję mieszkalną oraz usługową. Pierwszy właściciel prowadził na parterze zakład fotograficzny, a w oficynie posiadał pracownię fotograficzną.
Czytaj więcejDekoracje malarskie z XIV wieku
Wyświetleń:10850
Najstarszym zabytkiem nowomiejskiej Bazyliki p.w. św. Tomasza Apostołasą dekoracje malarskie z XIV wieku. Znajdują się one w najstarszej części prezbiterium i przedstawiają 13 postaci świętych, Doktorów Kościoła i czterech ewangelistów. Są tu często spotykane w sztuce gotyckiej postaci: Mater Misericordiae...
Czytaj więcejModel łodzi podwodnej
Wyświetleń:10831
Na szczególną uwagę zasługuje opatentowany model łodzi ratunkowej dla okrętów podwodnych. Autorem pomysłu jest Jan Kowalski z Łaszewa spod Brodnicy, który w dniu 1 czerwca 1959 roku podarował model na rzecz powołanego muzeum. Model łodzi został opatentowany w Niemczech w...
Czytaj więcejSala gimnastyczna przy ul. Działyńskich
Wyświetleń:10767
Miejsce dzisiejszej sali gimnastycznej przy ulicy Działyńskich jeszcze w 1910 roku zajmowała duża stodoła otoczona rozległym ogrodem. Salę oddano do użytku 11 listopada 1928 roku w ramach obchodów Dziesięciolecia Niepodległości Polski. Był to wówczas największy obiekt tego typu w Nowym...
Czytaj więcejUlica Okólna
Wyświetleń:10738
Przy Brodnickiej baszcie bramnej biegnie ulica Okólna, o której historia również nie zapomina. Obecnie ulica Okólna, jak sama nazwa wskazuje, okala półkoliście starą zabudowę miasta. Mieszkali na niej w większości rzemieślnicy. W XIX wieku ulica nosiła nazwę: Mauerstrasse, an der Mauer...
Czytaj więcejOłtarze z XVII i XVIII wieku
Wyświetleń:10456
Nowomiejską świątynię - jako kościół pod wezwaniem św. Tomasza Apostoła - wymieniono po raz pierwszy w roku 1647. Kościół został podniesiony do rangi Bazyliki Mniejszej w 1971 roku. Od dnia 25 marca 2012 roku świątynia nosi godność Kolegiaty. Wnętrze bazyliki...
Czytaj więcejKamienica przy ulicy Norwida 3
Wyświetleń:10366
Z ulicy Okólnej kierujemy się na ulicę Norwida, równoległą do Okólnej, gdzie pod numerem 3znajduje się kamieniczka, której powstanie datuje się na okres ok. 1335 roku. Ulica powstała w okresie wytyczania miasta i zabudowywana była do końca XV wieku, a kamienica nr 3...
Czytaj więcejZespół malowideł ściennych
Wyświetleń:10343
Nowomiejska XIV-wieczna świątynia (Bazylika p.w. św. Tomasza Apostoła) posiada największy w Polsce zespół malowideł ściennych. Powstawały one w średniowieczu i w latach 1600-1650, fundatorem tych późniejszych był wojewoda chełmiński Paweł Działyński. Malowidła pokrywają ściany prezbiterium, jak też nawy głównej. Przedstawiają...
Czytaj więcejZabudowa ul. 3 Maja
Wyświetleń:10278
Obecna ulica 3 Maja była w przeszłości jedną z ulic głównych i skupiała większość sklepów w mieście. Znajdowało się przy niej także Gimnazjum im. Biskupa Władysława Bandurskiego (obecnie Zespół Szkół im. C. K. Norwida). Część ulicy za Bramą Lubawską nazywano...
Czytaj więcejBudynek Sądu i Prokuratury
Wyświetleń:10240
Budynek przy ul. Grunwaldzkiej 28 pochodzi z pierwszego dziesięciolecia XX wieku. W dekoracji fasady wykorzystane zostały elementy z repertuaru form klasycznych, gmach jest przykładem reprezentacyjnej architektury urzędowej. Od 1912 roku jest siedzibą sądu (dziś Sąd Rejonowy i Prokuratura) w Nowym...
Czytaj więcejWilla przy ul. Działyńskich 6
Wyświetleń:10216
Od strony kościoła kierujemy się do sąsiedniej ulicy Działyńskich, gdzie po lewej stronie pod nr 6 znajduje się okazała willa z przełomu XIX/XX wieku. Śledząc rozwój urbanistyczny miasta należy stwierdzić, że zabudowa przedmiejska lokowana była przed Bramą Brodnicką, między murami miejskimi a rzeką Drwęcą...
Czytaj więcejGotycka polichromia Chrystusa Ukrzyżowanego
Wyświetleń:10013
Na ścianie nawy głównej Bazyliki p.w. św. Tomasza Apostoła w Nowym Mieście Lubawskim znajduje się gotycka polichromia z drugiej połowy XV wieku przedstawiająca Chrystusa Ukrzyżowanego. Ostrołukowa wnęka obramowana jest liściastymi gałązkami identycznymi jak obramowania żeber sklepiennych. Między nawą główna a...
Czytaj więcejSala gimnastyczna przy ul. 3 Maja
Wyświetleń:9919
Kamień węgielny pod budowę tej sali gimnastycznej wmurowano 1 maja 1889 roku. Sala była prezentem od władz Nowego Miasta Lubawskiego dla Progimnazjum. Oddano ją do użytku 28 sierpnia 1889 roku, zaś uroczystość przekazania odbyła się 3 września 1890 roku. Był...
Czytaj więcej
